Hàn Quốc phát hiện và đào tạo nhân tài ngay từ khi còn là học sinh

Thứ hai, 29/10/2018

Những năm 1960, Hàn Quốc vẫn còn là một đất nước nghèo. Cũng giống như Nhật Bản, là một quốc gia không giàu về tài nguyên, Hàn Quốc sớm xác định việc phát triển nguồn tài nguyên trí tuệ chính là yếu tố quyết định sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Sau 40 năm, vào những năm cuối của thế kỷ 20, Hàn Quốc đã vươn lên thần kỳ, trở thành con rồng của Châu Ávà là một nước phát triển sánh ngang với các nước phát triển của Châu Âu và mục tiêu đến năm 2020 trở thành nước có nền kinh tế tri thức hàng đầu thế giới. Để đạt được kết quả đó, công tác tài năng trẻ đã được Chính phủ Hàn Quốc triển khai một cách bài bản, công tác phát hiện và đào tạo nhân tài được thực hiện ngay từ khi còn là học sinh.

Thành phố Seoul, Hàn Quốc Ảnh: Nguồn Internet

Về phát hiện và tuyển chọn tài năng trẻ: Cũng giống như các quốc gia phát triển khác, Hàn Quốc đặc biệt quan tâm đến chiến lược phát triển giáo dục, coi phát triển giáo dục là điều kiện sống còn để phát triển đất nước. Song song với phát triển giáo dục đại trà, Hàn Quốc đặc biệt coi trọng giáo dục để phát hiện, đào tạo nhân tài trong những lĩnh vực xác định là mũi nhọn của đất nước ngay từ khi còn là học sinh. “Hàn Quốc quan niệm trẻ em năng khiếu là một bộ phận không thể tách rời tổng thể tài nguyên và trí tuệ được coi là một loại tài nguyên quý nhất của một dân tộc, là tài sản quý nhất trong tương lai”. “Họ cho rằng giáo dục năng khiếu, tài năng là một chiến lược phát triển cơ bản phải được coi là ưu tiên số một so với bất kỳ ngành phát triển nào” (1). Hàn Quốc đã xây dựng chiến lược cụ thể để phát hiện và tuyển chọn học sinh năng khiếu.

Về đào tạo và bồi dưỡng tài năng trẻ: Chính phủ Hàn Quốc coi đào tạo nhân lực là nhiệm vụ ưu tiên trong giáo dục để đảm bảo có nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa. Giáo dục được thực hiện song hành với tiến trình công nghiệp hóa. Trong giai đoạn đầu của công nghiệp hóa, vào những năm 1960 đến những năm 1970 của thế kỷ XX, Hàn Quốc tập trung vào phát triển công nghiệp nhẹ và điện tử, Hàn Quốc đã tập trung hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học, phát triển giáo dục trung học cơ sở, khuyến khích trung học nghề và kỹ thuật, hạn chế chỉ tiêu giáo dục đại học. Sang những năm 1980 của thế kỷ XX, khi chuyển từ sản xuất công nghệ trung bình sang công nghệ cao, giáo dục nghề nghiệp và kỹ thuật được coi trọng ngay từ cấp trung học. Hàn Quốc tập trung mở rộng quy mô giáo dục phổ thông, đẩy mạnh đào tạo nghề, nới rộng chỉ tiêu nhập đại học theo hướng phát triển các trường cao đẳng nghề và kỹ thuật, chương trình giáo dục phổ thông, tính thực hành được coi trọng hơn tính hàn lâm. Các trình độ từ dạy nghề đến trung cấp, cao đẳng, đại học, sau đại học được thường xuyên điều chỉnh về quy mô và chất lượng cho phù hợp với đòi hỏi về nguồn nhân lực của tiến tình công nghiệp hóa. Hiện nay, Hàn Quốc có tỷ lệ dân số tốt nghiệp đại học cao so với các nước trong Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế khác. Những năm 2000, Hàn Quốc có 70% vào trung học phổ thông và 30% vào trung học nghề, tỷ lệ học đại học của dân số Hàn Quốc là 78% (2). Bộ Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc đã phát động một chương trình đặc biệt từ năm 1998-2000 tại 15 trường đại học trên cả nước với năm môn thi là: toán, lý, hóa, sinh và tin học; tổ chức cho sinh viên tham gia các kỳ Olympic quốc tế nhằm tìm kiếm và phát hiện 2.200 sinh viên tài năng mỗi năm (1).

Cung điện Gyeongbokgung, Seoul, Hàn Quốc Ảnh: Nguồn Internet

Về sử dụng và đãi ngộ nhân tài: Chính phủ Hàn Quốc có những chính sách đãi ngộ rất thỏa đáng với đội ngũ trí thức tài năng. “Lương của các nhà khoa học không theo thang bậc lương chung mà được trả theo kết quả công việc. Đối với trí thức trẻ, Hàn Quốc thực hiện chính sách hỗ trợ về kinh phí để đào tạo nâng cao trình độ, cải thiện điều kiện sinh hoạt bằng cách cho vay tiền với lãi suất ưu đãi để mua nhà, mua ô tô, tạo điều kiện làm việc và nghiên cứu khoa học,… được giao lưu trao đổi khoa học với các nước trên thế giới”, “chính phủ có những chính sách đặc biệt với các nhà khoa học tài giỏi, dành đầu tư tốt nhất cho những nhà khoa học được lựa chọn là xuất sắc nhất của đất nước và cho họ toàn quyền sử dụng ngân sách khoa học dành cho họ. Chính phủ có kế hoạch bồi dưỡng 10 nhà khoa học xuất sắc nhất để thực hiện mục tiêu đạt giải thưởng Nobel về khoa học trước năm 2020” (1).

Về thu hút nhân tài: Nhằm thu hút tài năng từ nước ngoài và hạn chế chảy máu chất xám mà Hàn Quốc đã từng phải đối mặt giữa thập kỷ 1960 đến những năm 1980. Năm 1990, Hàn Quốc có chính sách tài trợ học bổng cho sinh viên ngước ngoài đến Hàn Quốc học tập, nghiên cứu và làm việc ở Hàn Quốc. Hàn Quốc cấp đưa ra chính sách cấp “thẻ vàng” cho các nhà khoa học trẻ là người nước ngoài vào làm việc tại Hàn Quốc bằng nhiều chính sách ưu đãi như trả lương cao, hỗ trợ phương tiện đi lại, nhà ở. Từ chính sách thu hút nhân tài đó, Hàn Quốc đã tạo ra một lực lượng đông đảo cán bộ khoa học giỏi, tài năng và tâm huyết trên nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ, đã góp phần đưa Hàn Quốc trở thành một trong những con rồng châu Á và là đối thủ cạnh tranh với các nước phát triển hàng đầu trên thế giới./.

TS. Tống Mạnh Hùng

Tài liệu tham khảo

(1) Nguyễn Đắc Hưng. 2007. Phát triển nhân tài chấn hưng đất nước, NXB Chính trị quốc gia.
(2) Trịnh Xuân Thắng. 2014. Kinh nghiệm đào tạo nhân lực của một số quốc gia trên thế giới và bài học tham khảo cho Việt Nam, Tạp chí Tuyên giáo, Ban Tuyên Giáo Trung ương.