Kỹ thuật trồng cà chua

Thứ ba, 20/11/2018

1. Điều kiện trồng

Cây cà chua có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, như đất sét, đất cát, đất pha cát, độ pH = 6,0- 6,5. Đất có độ ẩm cao và ngập nước kéo dài sẽ làm giảm khả năng sinh trưởng của cà chua.

Nhiệt độ thích hợp để cà chua đạt năng suất cao và có chất lượng tốt là khoảng từ 21- 24 độ C, cộng với thời tiết khô. Nếu nhiệt độ dưới 12 độ kéo dài sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng; nếu nhiệt độ trên 27 độ C kéo dài sẽ hạn chế cà ra hoa, đậu quả; nếu nhiệt độ trên 38 độ C, các tế bào phôi và hạt bị hủy hoại. Trước và sau thời gian thụ phấn, nếu nhiệt độ ban đêm trên 21 độ C thì khả năng đậu quả kém.

2. Thời vụ

- Vụ Đông- Xuân (vụ chính): Gieo tháng 10- 11; thu hoạch vào tháng 1-2 dương lịch.

- Vụ Xuân- Hè (vụ muộn): Gieo tháng 12- 1 dương lịch; thu hoạch vào tháng 3- 4 dương lịch, cây tăng trưởng hoàn toàn trong mùa khô nóng, khả năng đậu quả kém, do đó cần chọn giống chịu nóng.

- Vụ Hè- Thu (vụ sớm): Gieo tháng 6- 7 dương lịch, thu hoạch vào tháng 9- 10, cây tăng trưởng hoàn toàn trong mùa mưa, do đó đất trồng phải thoát nước tốt, chọn giống chịu mưa, ít rụng hoa, ít nứt quả, chín có màu đỏ đẹp.

Mùa mưa bất lợi cho cà, nên về kỹ thuật trồng, chăm sóc đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật.

3. Gieo hạt và ươm cây con

Lượng hạt gieo từ 1,5- 2g/m2

Trước khi gieo nên ngâm hạt trong nước ấm 40- 50 độ C trong khoảng 3 giờ; sau đó cho hạt vào túi và bọc giấy kín, để ở chỗ kín, sau khoảng 3- 4 ngày rễ mọc thì đem gieo vào vườn ươm.

Sau khi gieo, rải một lớp tro mỏng, trên phủ một lớp rơm mỏng và tưới nước để có đủ độ ẩm. Sau gieo khoảng 30- 40 ngày, cây đạt 5- 6 lá thì có thể đem trồng. Trước khi trồng nên dừng tưới nước 1- 2 ngày, nhưng trước khi nhổ cần tưới đẫm nước. Trong mùa mưa, khi gieo cần làm giàn che mưa.

4. Làm đất và lên luống

- Cày bừa để ải trong thời gian ít nhất 1 tuần rồi lên luống. Phân chuồng hoai mục bón lót trước khi trồng từ 3- 7 ngày theo rãnh hoặc hốc được đánh trên luống.

- Nếu áp dụng phủ luống bằng nilon hoặc rơm thì khi cày bừa nên hình thành những đường phân lô trên ruộng, nhằm tạo hệ thống dẫn nước tưới thấm vào luống. Ngay sau khi trồng có thể tưới bổ sung trực tiếp trên cây, cứ sau 4- 5 ngày thì kiểm tra lại độ ẩm của đất, nếu khô quá thì tưới lại. Giai đoạn đầu nên tưới 4- 5 ngày/lần.

- Nilon được phủ trước khi trồng, đục lỗ theo khoảng cách trồng và được giữ trên luống bằng gim kẽm bẻ hình chữ U (dài 10- 15cm, sâu 7- 8cm).

- Nếu phủ rơm, sau 3 ngày nên phun thuốc cỏ tiền nảy mầm như Dual, Nufarm, sau đó phủ rơm che kín luống.

* Yêu cầu làm đất:

+ Không đập đất quá nhỏ như dạng đất bột

+ Luống có chiều rộng 110- 120cm, rãnh rộng 20- 25cm, cao 30cm

+ Luống nên bố trí theo hướng Đông- Tây.

Lưu ý: Nếu trồng vụ Xuân lên luống cao hơn vụ Đông

5. Mật độ và khoảng cách trồng

- Mật độ: Khoảng 18.000- 20.000 cây/ha

- Khoảng cách: Hàng cách hàng 80cm, cây cách cây 60cm, hoặc có thể 40cm

- Luống rộng 0,9- 1m

Rãnh tưới 0,2- 0,3m

Chú ý:

+ Nên trồng cà vào buổi chiều

+ Khi trồng nên cắt bớt rễ cái để cây bén rễ nhanh

+ Nên trồng cây cùng một cỡ để dễ chăm sóc

+ Sau khi trồng, ấn nhẹ đất vào gốc và làm phẳng đất xung quanh gốc

+ Trồng xong tưới nước ngay

+ Nếu chưa kịp bón lót thì tưới nước pha thêm phân để cung cấp dinh dưỡng cho cây.

6. Bón phân

- Lượng phân (tính trên 1ha): N: 125kg; P2O5: 79kg; K2O: 125kg; Bánh dầu: 500kg; Phân chuồng: 30.000kg.

- Cách bón:

+ Bón lót (3- 7 ngày trước khi trồng): Toàn bộ phân chuồng, 2/3 P2O5 và 1/3 K2O

+ Bón thúc:

Thúc lần 1 (7 – 10 ngày sau khi trồng): 1/5 bánh dầu, 1/3 P2O5, 1/3 K2O và 1/5 N

Thúc lần 2 (20- 25 ngày sau trồng): 2/5 bánh dầu, 2/5 N và 1/3 K2O

Thúc lần 3 ( 35- 40 ngày sau trồng): 2/5 bánh dầu, 2/5 N và 1/3 K2O.

Trong điều kiện phủ luống, lượng phân thúc lần 2 và 3 được ngâm và tưới vào gốc, chia làm 4 lần (1 tuần/lần). Trong giai đoạn từ 25- 50 ngày sau trồng có thể tưới thúc bằng phân NPK hay DAP ngâm bánh dầu; sau giai đoạn này không nên tưới thúc.

Cà chua cần được bón thúc nhiều lần kết hợp với tưới nước, nên tập trung bón thúc vào thời kỳ cây ra hoa, đậu quả và sau mỗi lần thu hoạch quả. Nếu thời tiết khô thì bón với nồng độ phân loãng, nếu râm mát và mưa thì bón với nồng độ đậm đặc hơn.

7. Chăm sóc

Tưới nước:

+ Sau khi trồng phải tưới liên tục trong 1 tuần, mỗi ngày 1 lần vào buổi sáng; khi cây bén rễ thì 2- 3 ngày tưới 1 lần

+ Khi cành lá phát triển nhiều thì mỗi lần tưới phải tăng lượng nước lên

+ Thời kỳ cà ra hoa và quả non là lúc cây cần nhiều nước, đất luôn phải được giữ ẩm.

Vun xới

Việc vun xới cà chua cần được tiến hành trước khi cây ra hoa kết quả. Từ lúc trồng đến khi cây được 20 ngày phải vun gốc 2 lần: Lần 1, sau khi trồng 8- 10 ngày; lần 2, cách lần thứ nhất 1 tuần.

Làm giàn

Được tiến hành sau khi cây ra chùm hoa lần thứ nhất, tốt nhất nên làm giàn theo kiểu làm hàng rào; mỗi cây được cắm 1 cọc thẳng đứng sát gốc, cây vươn tới đâu buộc vào cọc tới đó. Cọc thường dài 1,5m, đóng sâu xuống đất 20cm và buộc dây theo hàng cạc cho chắc chắn.

Bấm ngọn và tỉa cành

Nhằm tập trung chất dinh dưỡng để nuôi quả

Có 2 cách bấm ngọn, tỉa cành, tùy vào từng giống cây.

+ Đối với giống cà ngắn ngày, nên tỉa cành chỉ để lại một thân mẹ: Mỗi cây chỉ để lại một thân chính, các mầm xuất hiện ở nách lá 3-4cm là vặt đi ngay; việc tỉa cành cần được làm thường xuyên 4- 5 ngày/lần. Sau khi trên cây đã đủ chùm hoa quả như ý muốn (4- 5 chùm) thì tiến hành bấm ngọn.

+ Khi trồng cà trên diện tích lớn, ở những nơi đất màu mỡ, mưa nhiều, trồng cà nhiều ngày, sinh trưởng khỏe, thì nên tỉa để 2 cành.

Tiến hành bấm cành nhưng vẫn để lại 1 cành từ thân chính dưới nách cọng lá phía dưới chùm hoa thứ nhất (tất cả chồi non và cành khỏe đều cắt hết) và bấm ngọn khi cây đã ra được 4- 5 chùm quả. Tính từ chùm quả cuối cùng lên chừa lại 2 lá, bấm hết phần ngọn phí trên.

+ Tỉa lá già: Vào cuối thời kỳ sinh trưởng của cây, có những lá già vàng cần phải tỉa bỏ để làm thoáng cho cây phát triển.

8. Ngăn nừa rụng hoa, rụng quả

Để ngăn ngừa hiện tượng rụng hao, rụng quả, cần sử dụng chất kích thích sinh trưởng 2,4-D (15- 25g/1.000.000), phun ngay cả khi hoa chưa thụ phấn; khi phun cần chờ cho hoa nở khoảng hơn ½. Khi xử lý hoa bằng 2,4-D cần tránh cho thuốc ít dây vào lá vì sẽ làm xoăn lá, nếu xẩy ra trường hợp này cần phải bón bổ sung 1- 2 lần phân loãng. Phun 2,4- D sẽ làm cho cà không có hạt; lưu ý, nếu là ruộng giống thì không phun.

9. Thu hoạch

Tùy đặc trưng giống và điều kiện thời tiết, quả cà chín ở độ 30- 35 ngày; nếu thu hoạch cho chế biến thì phải chờ cho quả chín đỏ; còn nếu ăn tươi hoặc vận chuyến xa thì thu hoạch khi quả ngả sang màu hồng; không nên thu hoạch xanh rồi dùng các biện pháp hóa học để ép chín.

10. Cách trồng cà chua trái vụ cho năng suất cao

Sau khi chuẩn bị cây con từ trong bầu đất hoặc líp ươm (cây khoảng 20- 25 ngày tuổi, cao khoảng 15- 20cm) thì có thể đem trồng trên luống ruộng (kích thước 1- 1,2m, cao 20- 25cm) được che phủ bằng nilon; mỗi luống trồng 2 hàng cách nhau 60- 70cm, cây cách cây 45- 50cm (mật độ khoảng 2.000- 2.500 cây/1.000m2). Nên cắm giàn cho cây để tránh đổ ngã và quả không tiếp xúc với mặt đất.

Bón phân (tính cho 1.000m2 đất trồng)

- Bón lót: Đối với líp ươm cần bón 10kg phân chuồng hoai + 100g super lân cho 10m2, đối với ruộng trồng thì sử dụng 2,5- 3 tấn phân chuồng hoai + 30kg super lân + 7- 8kg KC1.

- Bón thúc: Đối với líp ươm nói chung thì không cần bón thúc, nhưng nếu cây xấu quá có thể pha loãng phân NPK 30g/10lít nước tưới từ 1- 2 lần.

Đối với ruộng trồng thì bón như sau:

+ Lần 1 (7- 10 ngày sau trồng): 5- 6kg urê + 15kg super lân + 7- 8kg KC1 + 10kg bánh dầu.

+ Lần 2 (20- 25 ngày sau trồng): 10kg urê + 7- 8kg KC1 + 20kg bánh dầu.

+ Lần 3 (30- 45 ngày sau trồng): 10kg urê + 7- 8kg KC1 + 20kg bánh dầu.

11. Cách trồng cà vụ muộn năng suất cao

Cà chua vụ muộn được trồng vào tháng 12- 1, thu hoạch vào tháng 3- 4; để cà vụ muộn có năng suất cao, cần lưu ý một số kỹ thuật trồng:

* Gieo hạt: Lượng hạt gieo khoảng 1,2- 2g/m2; trước khi gieo hạt được ngâm trong nước ấm 40- 50 độ C từ 3- 4 giờ; sau đó lấy ra cho vào túi vải bọc một lớp giấy dầu bên ngoài và để ở chỗ ấm. Khi thấy rễ trắng nhú ra (sau 3- 4 ngày) thì đem gieo vào vườn ươm. Hạt cần được rải đều trên mặt luống và rải lên trên một lớp tro mỏng, một lớp rơm mỏng, tưới nhẹ nước đủ ẩm để hạt phát triển. Sau khi gieo khoảng 30- 40 ngày, cây con có 5- 6 lá thật thì đem trồng.

* Làm đất: Nên trồng cà ở những chân đất sét, chọn đất cao, cày bừa để ải khoảng 1 tuần trở lên, sau đó làm đất lại; đất không quá nhỏ để tránh đóng váng, dễ nứt nẻ làm đứt rễ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

* Đánh luống: Luống đánh theo chiều dài hướng đông- tây để cây nhận được nhiều ánh sáng, thoáng khí; luống rộng 1,2- 1,5m; cao 30cm; ránh rộng 20- 25cm. Sau khi lên luống xong thì đào hố, bón lót, hố sâu 12- 15cm; bón lót mỗi hố 1kg phân chuồng hoai mục.

* Trồng cây con: Chọn cây to khỏe, nhiều rễ, thân thẳng, cao 15- 17cm, có 6- 7 lá thật để trồng; trước khi trồng xén bớt rễ cái để cây phát triển nhanh, sinh trưởng khỏe, ra nhiều quả.

Trồng, hàng cách hàng 80cm, cây cách cây 60cm; nếu trồng ở chân đất xấu, hoặc có tỉa cành thì trồng dày; trồng ở chân đất tốt và trồng theo lối thì trồng thưa.

1. Phân bón

Lượng phân bón trung bình cho cà chua (trên diện tích 1ha)

+ Phân chuồng: 10- 15 tấn

+N: 100- 120kg

+P2O5: 50- 80kg

+K2O: 150- 180kg

Cách bón

+ Bón lót: Trước khi trồng, bón 400kg phân bón hữu cơ vi sinh NaSa Smart

+ Bón thúc:

Thúc 1(sau trồng 10- 15 ngày): 200kg NPK 20- 20- 15 + TE (tím)

Thúc 2 (chuẩn bị ra hoa): 300kg NPK 15- 9 – 17 + TE (phân bón chuyên dùng cho cây ăn trái)

Thúc 3 (lúc hoa nở rộ): Như bón thúc 2

Thúc 4 (sau thu lứa đầu tiên): Như bón thúc 2,3.

Có thể hòa phân bón và tưới bổ sung cho cây sau mỗi lần thu hoạch.

2. Phòng trừ sâu bệnh

a. Sâu hại

- Sâu xám: Thường hại cây con mới trồng, thường đêm tối chui lên cắn cây, ngày chui xuống đất; phòng trừ bằng cách cày bừa kỹ, phơi ải, luân canh với cây trồng nước để ngăn chặn sâu phát triển.

- Sâu đục quả: Sâu đẻ trứng trên lá, sâu non nở ra phá hoại lá, sau đó đục vào quả; đến kỳ trưởng thành hóa nhộng trong đất gần gốc cây. Phòng trừ bằng cách phun thuốc Delfin 32BIU. BT, Sherpa 25EC, phun ở giai đoạn sâu non.

- Một số sâu bệnh khác như: rệp, bọ phấn, bọ trĩ… dùng Pentin 15EC để phòng trừ.

b. Bệnh hại

- Bệnh xoăn lá: Bệnh do virus gây ra, thường xuất hiện trong vụ sớm, hoặc vụ xuân- hè (lúc có nhiệt độ và độ ẩm cao). Cây bị bệnh thường thấp lùn, lá biến dạng xoăn, khảm xanh vàng. Phòng trừ chủ yếu bằng biện pháp thực hiện chế độ luân canh nghiêm ngặt, không trồng cà chua trên ruộng trước đây đã trồng cây họ cà; vệ sinh đồng ruộng trước khi làm đất, gieo trồng. Khi phát hiện cây bị bệnh cần nhổ bỏ ngay và phun thuốc (có thể sử dụng Sherpa với lượng 0,5 lít/ha và cần chọn các giống chống được bệnh như: MV1, CS1, SB2…)

- Bệnh sương mai (mốc sương): Bệnh thường phát triển vào lúc nhiệt độ thấp dưới 22 độ C, có mưa phùn hoặc sương muối, bệnh hại trên lá, quả, thân. Phòng trừ bằng cách tạo ruộng thông thoáng, tỉa cành, nhánh, lá gốc; có thể phun Booc- đô 1% theo định kỳ 7 ngày/lần; hoặc phun luân phiên thuốc: Zinep 80 WP (2- 2,4kg/ha); Ridomil MZ 72 WP (liều lượng và thời gian cách ly xem trên bao bì của thuốc).

- Bệnh rũ héo hay chết lá xanh: Bệnh phát sinh trong điều kiện không cân bằng chế độ ẩm và chế độ nhiệt giữa bộ rễ và phần lá (đất và không khí), hoặc đất có độ pH <5,5, hoặc hạt không được xử lý trước khi gieo, đồng ruộng không được vệ sinh sạch sẽ, chế độ luân canh không hợp lý… Phòng trừ bằng cách hạn chế các yếu tố trên; khi cây bị bệnh phải nhổ bỏ ngay, tránh tưới nhiều nước, nhất là tưới rãnh. Với ruộng năm trước bị bệnh, khi trồng cần bón Oncol với lượng 15kg/ha.

- Bệnh đốm nâu: Phát sinh ở điều kiện nhiệt độ cao 25- 30 độ C, độ ẩm không khí 85- 95%, bệnh thường phổ biến trong vụ cà sớm và xuân- hè. Bệnh ít nguy hiểm nhưng nếu nặng có thể phun Booc-đô, ZinebWP 0,4- 0,5%.

- Bệnh thối đỉnh trên quả:

Bệnh thường xuất hiện trên quả xanh đang phát triển; triệu chứng ban đầu là quả xuất hiện một đốm màu nâu, dần lan rộng ra và trở thành những vùng thô, lõm và khô, sau đó chuyển thành màu đen rộng. Bệnh phát sinh do đất thiếu hụt canxi trong quá trình hình thành quả; thường xẩy ra ở những ruộng có hàm lượng canxi thấp, hoặc trung bình, hoặc do bón quá nhiều đạm. Ngoài ra, cũng còn những nguyên nhân khác, như do cây sinh trưởng nhanh và rối loạn độ ẩm cao do mưa nhiều, hoặc hạn hán, ít được tỉa lá trong quá trình chăm sóc.

Để phòng ngừa, cần đảm bảo tưới tiêu thường xuyên khi cần thiết; bón các loại phân hữu cơ vi sinh, lân vi sinh, chuồng hoai mục sẽ giúp cho đất ổn định được độ ẩm; che đất bằng tấm nhựa (PE) cũng sẽ làm giảm được sự rối loạn độ ẩm của đất. Không nên trồng cà chua ở những ruộng thoát nước kém, mặt đất khô hoặc bị tù đọng. Khi chăm sóc chỉ nên dùng dùng lượng phân bón bổ sung vừa đủ, không bón quá nhiều đạm khi cây đang tạo quả, cần tỉa cành lá thường xuyên để đảm bảo độ thoáng cho cà. Nên bón vôi để điều chỉnh độ pH cho phù hợp. Khi phát hiện đúng triệu chứng của bệnh, có thể dùng dung dịch Clorua canxi hoặc HI- canxi phun lên lá và quả, kết hợp dùng Champion 57,6 DE để ngừa các loại nấm gây hại khác.

ĐH (Nguồn: Sổ tay KHCN Thanh niên)

Tags