Cổng thông tin điện tử Tài năng trẻ quốc gia

1, Chuẩn bị ao, bể nuôi lươn
A, Bể nuôi lươn
Bể nuôi lươn phải phù hợp với điều kiện sống tự nhiên của lươn, đảm bảo độ cao để lươn không vượt qua được, không nên xây bể quá rộng. Nên chọn nơi khu vực đất cao, hướng về phía mặt trời, tránh gió bão, dễ lấy nước vào và thoát ra được, chất lượng nước tốt.
Diện tích xây bể từ 10-30m2 là thích hợp nhất, chỉ cần mua bạt nilon không thấm nước là có thể dựng thành bể nuôi. Chiều dài của mỗi bể nuôi có thể từ 2-5m. Chiều cao mỗi bể từ 1-1,3m, đáy ao bằng đát sét công với cát vôi. Cách đáy ao khoảng 40 cm có lỗ cống thoát nước hình tròn, miệng cống có thiết bị chắn cho lươn không trốn đi. Bể xây cao 1-1,5m, thành bể cao hơn mặt nước 30cm, mép tường trwn có gờ để chống cho lươn tuồn ra ngoài. Đáy cho một lớp đất ruộng (đang canh tác) vào trong hồ lươn khoảng ½-2/3  diện tích, dày 20-30cm, thả thêm rong để cho lươn chui vào đó cư trú. Nên độn thêm rơm, cây chuối mục để tạo môi trường tốt hoặc cho lục bình vào trong hồ để tạo bóng râm trong bể. Mực nước trong bể nuôi từ 20-30cm, mực nước sâu quá, ảnh hưởng đến sức tăng trưởng của lươn.
Lươn là loài không ưu anh sáng nên trước khi bố trí bể nuôi phải có mái che hoặc làm giàn trồng cây leo tránh đuộc sự thay đổi môi trường một cách đột ngột.
B, Ao nuôi lươn
Chọn nơi đất cứng, đào sâu 20-40cm, bờ cao 40-60cm rộng 1m, bờ và đáy ao phải nện chặt, có điều kiện lót khắp đáy ao một lớp giấy dầu và một lớp ni lông  vào bờ tường rồi phủ một lớp bùn hay bùn trộn cỏ dày 20-30cm, trong ao có thể thả một ít bèo tây hay bèo cái làm nơi trú ẩn cho lươn.
Xung quanh ao trồng một ít cây có giàn để che mát, ở ao lớn có thể thả thêm bó rơm, cỏ mục trong ao, lươn thích rúc vào đó tìm mồi ăn.
Mức nước ở ao ngập 10-15cm để lươn nằm trong hang luôn ngó đầu lên thở và đớp mồi, mức nước sâu quá ảnh hưởng đến sức lớn.

2, Chọn con giống
Lươn có 3 loại (theo màu sắc), loại 1: lươn có màu vàng sẫm, phát triển tốt nhất. Loại 2: màu vàng xanh, phát triển bình thường. Loại 3: màu xám tro, chậm lớn. Kích thước lươn giống thả nuôi tốt nhất 40-60 con/kg, lươn giống thả nuôi phải đồng cỡ, không bị sây sát, khỏe mạnh, mật độ thả nuôi tốt nhất từ 60-80 con/m2.

3, Chăm sóc
Mùa lớn của lươn từ tháng 4-10, lớn nhanh từ tháng 5-9, quá trình chăm sóc cần chú ý:
- Cho ăn: Lươn nuôi cần trải qua quá trình thuần hóa để quen với thức ăn, giai đoạn từ 7-10 ngày đầu cho lươn ăn giun đất vào buổi tối, sau đó từ từ tập cho lươn ăn sớm hơn. Khi lươn ăn mạnh, có thể cho ăn 2 lần/ngày.
Cho ăn định giờ và định lượng: Lượng thức ăn mỗi ngày bằng 5-7% trọng lượng lươn trong ao, hàng ngày cho ăn lúc 6-7h tối, sáng hôm sau vứt bỏ thức ăn thừa đề phòng thối nước ao. Thời lỳ đầu cần luyện cho lươn con quen ăn được nhiều loại thức ăn, tránh cho ăn mãi một loại thức ăn, lươn sẽ không ăn loại khác.
Thức ăn cho lươn chủ yếu là các loại cá đồng, ốc bưu vàng, cua hoặc cá biển mua về xay ra cho ăn. Trong quá trình chăm sóc, khi cho lươn ăn cần phải nắm vững nguyên tắc 4 định (định chất, định lượng, định thời gian, định vị trí) để diều chỉnh thức ăn cho hợp lý. Không nên cho lươn ăn thức ăn bị hôi thối, thức ăn sư trong bể từ 1-2 giờ nên vớt bỏ ra ngoài, nếu để lâu sẽ ảnh hưởng đến môi trường nước, khi lươn trưởng thành, trung bình mỗi ngày cho lươn ăn 1 lần.
- Luôn giữ nước ao sạch: Lươn kỵ nước bẩn, vì thế lươn mới thả vào cứ 7 ngày cho thay nước 1 lần trong khoảng trên 2 tháng, sau đó rút ngắn lại 4 ngày thay nước một lần, đảm bảo hàm lượng oxy trên 2mg/l. Khi ao bị thối bẩn, cần thay nước ngay. Nên trồng các loại cây chịu nước để làm sạch nước, tạo môi trường sinh thái thích hợp, khi mưa to cần tháo bớt nước tránh làm tràn lươn đi mất, mùa hè làm giàn che trên mặt ao.
- Bón phân: Đến mùa sinh sản cần thả các bó cây khô vào ao để lươn cái sau khi để thì lươn con bám vào đó, vớt lươn con sang nuôi ao khác, lươn con ăn chủ yếu động vật phù du nhờ bón phân.
- Nuôi lươn qua đông: Cuối mùa thu, đầu mùa đông khi nhiệt độ nước xuống thấp 10-12 độ lươn ngừng ăn và chui xuống bùn. Tháo cạn nước ao chỉ còn nước sâm sấp mặt bùn, phủ dày rơm rạ lên trên, lươn rúc trong bùn được che ấm.
- Phòng lươn bò trốn: Lươn rất hay bò đi nơi khác nhất là lúc trời mưa liên tục, lỗ cống bị thủng hay đáy ao bị nứt nẻ, phải thường xuyên kiểm tra, kịp thời sửa chữa.
Phòng gia súc, gia cầm ăn hại. Buổi tối lươn hay ngoi lên cạn có thể bị mèo, chuột bắt ăn.

4, Phòng trị bệnh
A, Bệnh sốt nóng: Do nuôi với mật độ, khi nhiệt độ nước tăn lên làm hàm lượng oxy giảm.
- Triệu chứng: Lươn bị xáo động trong bể, dịch nhày tiết vào trong nước, độ nớt của nước tăng lên, đầu lươn sưng phồng to, lươn chết hàng loạt.
- Phòng trị: Giảm mật độ nuôi, thay nước, thả tạm vài con cá trê để chúng ăn thức ăn thừa, đảm bảo tốt chất lượng nước. Khi phát hiện bệnh có thể dùng các sản phẩm có nguồn gốc iod hoặc có tính sát trùng để ngâm tắm.
B, Bệnh lở loét: Nguyên nhân do ký sinh trùng, vi trùng bám vào vết thương.
- Triệu chứng: Trên mình lươn xuất hiện nhiều vết tròn hay hình bầu dục, da bị lở loét gọi là bệnh đóng dấu. Nếu bị nặng đuôi lươn bị rụng, bơi lội khó, thường xẩy ra vào tháng 5-9.
- Phòng trị: Trước khi nuôi sát trùng ở bể bằng vôi, vào mùa hay mắc bệnh cần phun thuốc Streptomycin ở toàn bể. Cứ 50kg lươn dùng 5g Oxytetra trồn vào thước ăn cho lươn, có thể trộn kèm với vitamin C, thời gian điều trị 5-7 ngày, trực tiếp bôi permanganat kali vào vết loét.
C, Bệnh nấm thủy mi: Do mốc ký sinh trên mình hay trứng lươn gây ra, thưởng xảy ra vào mùa xuân – thu, sợi hình bông bám vào lươn để hút dinh dưỡng.
- Phương pháp phòng trị: Trước khi thả lươn, vệ sinh bể nuôi bằng vôi hòa tan đều, tưới vào bể. Ngâm lươn vào trong nước muối, ngâm trứng lươn vào trong dung dịch xanh methylen.
D, Bệnh tuyến trùng: Do ký sinh trùng đường ruột gây nên.
- Triệu chứng: Tuyến trùng máu trắng dài khaongr 1cm đầu bám vào niêm mạc phá hoại mô, hình thành bào nang gây viêm ruột sưng đỏ. Nếu ký sinh với khối lượng lớn, lươn yếu, hậu môn sưng đỏ, sẽ chết dần.
- Phòng trị: Dùng Dipterex trộn vào thức ăn cho lươn ăn, có thể phong trị bằng các sản phẩm diệt nội ký sinh trùng như Vemedim, bayer, annova… trộn vào thức ăn, cho lươn ăn liền trong 4-5 ngày.
E, Bệnh đỉa: Do đỉa bám vào phá hoại mô bì, hút máu lươn khiến cho vi trùng xâm nhập gây viêm nhiễm, lươn yếu, chậm chạp, kém ăn, ảnh hưởng đến sinh trưởng của lươn.
- Phòng trị: Dùng Dipterex hay dùng dung dịch Sunphat đồng ngâm rửa.