Hiền tài là nguyên khí quốc gia

Thứ hai, 19/03/2018

TAINANGVIET.vn – Hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nhân tài luôn là vấn đề đặt ra ở mọi thời đại, mọi quốc gia, kể cả các nước phát triển hàng đầu thế giới cho đến các nước kém phát triển, sự khác biệt là về chiến lược, chính sách đối với việc xây dựng nguồn nhân lực trẻ tài năng để thực hiện mục tiêu phát triển đất nước ở mỗi giai đoạn, mỗi quốc gia khác nhau mà thôi.

Công tác phát triển nguồn nhân lực trẻ tài năng của Trung Quốc

Những năm 1970, là một quốc gia lớn chiếm 1/6 dân số thế giới, song Trung Quốc vẫn là một nước lạc hậu, phải đến năm 1978 nhờ đường lối cải cách mạnh mẽ, đầu tư phát triển nguồn nhân lực trẻ tài năng với quan điểm “Tôn trọng trí thức, tôn trọng nhân tài, kế sách trăm năm chấn hưng đất nước”.

Ảnh: Nguồn Internet

Công tác phát hiện và tuyển chọn: Trung Quốc thực hiện một cách tương đối bài bản và khách quan tuân thủ bốn nguyên tắc theo tư tưởng Đặng Tiểu Bình: Thứ nhất, có cả đức và tài. Thứ hai, chọn người hiền đức, dùng người có năng lực. Thứ ba, nguyên tắc về việc chọn người. Thứ tư, nguyên tắc tùy tài mà sử dụng. Cách thức phát hiện và nhận biết tài năng là: phỏng vấn điều tra; đăng báo mời; thu thập thông tin, tìm những tác giả, những công trình khoa học nổi tiếng để phát hiện người có tài năng; thi tuyển; tiến cử và tự tiến cử (1). Để phát hiện và chọn được những người thực sự tài năng trong một lĩnh vực cụ thể, Trung Quốc không chỉ dựa vào bằng cấp để đánh giá người tài năng mà ở mỗi cấp đều thông qua giới thiệu đề cử của quần chúng nhân dân và qua một hội đồng tuyển chọn nhân tài. Hội đồng tuyển chọn nhân tài gồm nhiều đối tượng, lứa tuổi và kinh nghiệm trong hoạt động ở các lĩnh vực khác nhau, thực sự là những người tiêu biểu về trí tuệ, có uy tín trong quần chúng mới được tham gia.

Công tác đào tạo và bồi dưỡng: Trong công tác đào tạo và bồi dưỡng các tài năng trẻ, Trung Quốc tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên trong chiến lược phát triển của Trung Quốc. Đó là xây dựng đội ngũ nhân lực tài năng là những công nhân bậc cao và nhân tài ở nông thôn để “tăng cường nhân tài và trí lực cho công cuộc xóa đói giảm nghèo”, có kế hoạch bồi dưỡng nhân tài như “công trình ngàn vạn nhân tài trong thế kỷ mới”, “tăng cường giáo dục chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa tập thể, chủ nghĩa xã hội….thúc đẩy nhân tài các loại phát triển toàn diện” (2).

Công tác trọng dụng, sử dụng: Để có thể sử dụng được người tài, Trung Quốc xác định: Trước hết phải đổi mới các quan niệm sử dụng người tài, đó là phải tin tưởng tri thức và phẩm chất chính trị để cho người tài có vị trí tương ứng với khả năng của họ. Hai là, cần phải bảo vệ tốt tài năng như bảo vệ quyền sở hữu tri thức, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tài năng, đảm bảo địa vị tương xứng với năng lực của họ. Ba là, tối ưu hóa việc bố trí nguồn lực tài năng. Điều chỉnh cán bộ tài năng chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thiên Tân, Thượng Hải về các tỉnh nhằm giúp giảm nhanh mức độ chênh lệch về phát triển giữa nông thôn và thành thị; điều chỉnh tài năng cho phù hợp với ngành nghề được đào tạo nhằm khắc phục tình trạng có ngành thừa, ngành thiếu người có tài năng. Bốn là, ra sức tiếp thu tri thức khoa học công nghệ, quản lý từ nước ngoài. Năm là, tạo ra bầu không khí cạnh tranh giữa các tài năng nhằm chống lại khuynh hướng bình quân chủ nghĩa. Sáu là, đãi ngộ xứng đáng đối với trí thức trong nước. Bảy là, khuyến khích Hoa kiều về nước làm việc đảm nhiệm chức vụ cao trong nhiều lĩnh vực chủ chốt như khoa học công nghệ, tài chính, ngân hàng (1). Hiện nay, Trung Quốc đang hoàn thiện hệ thống thị trường nhân tài, phát triển thị trường nhân tài nông thôn. Đẩy nhanh việc xây dựng mạng lưới thông tin cung cầu nhân tài và kho dữ liệu nhân tài cao cấp, phân bổ hợp lý nhân tài giữa thành thị và nông thôn, các khu vực, ngành nghề và giữa các chế độ sở hữu khác nhau.

Công tác thu hút nhân tài: Trung Quốc có nhiều chính sách động viên các nhà khoa học ở nước ngoài về nước công tác với chế độ ưu đãi như: chức vụ, điều kiện làm việc, nhà ở, phương tiện đi lại và các đãi ngộ vật chất khác. Để thu hút chuyên gia về các trường đại học trong nước, từ giữa những năm 1990, Chính phủ Trung Quốc đã khởi xướng một loạt chương trình như chính sách đãi ngộ một lần (có thể lên đến 1 triệu nhân dân tệ, tương đương 160.000 đô-la Mỹ), thăng chức, trợ cấp nhà ở, thậm chí là giao tặng căn hộ. Một số đại học hàng đầu còn xây nhà ở cho các học giả thuê hoặc mua với giá ưu đãi (3).

TS Tống Mạnh Hùng

(Còn nữa)

Tài liệu tham khảo
(1) Trần Văn Ngợi (2015): Kinh nghiệm của một số quốc gia trên Thế giới về thu hút và trọng dụng người có tài năng cho nền công vụ, Viện Khoa học Tổ chức Nhà nước, Bộ Nội vụ.
(2) Nguyễn Đắc Hưng (2007). Phát triển nhân tài chấn hưng đất nước, NXB Chính trị quốc gia.
(3) Khanh Minh (2014). Trung Quốc chiêu mộ nhân tài cho trường đại học, Tạp chí Tia sáng điện tử

Tags