Tim hiểu những vật liệu có khả năng phân hủy sinh học và tái chế

Thứ tư, 06/06/2018

Trong mọi sự sáng tạo của nền công nghiệp xây dựng, các nhà đầu tư luôn mong muốn tạo ra nhiều điều mới mẻ mà xem nhẹ đi hệ quả không thể tránh khỏi sau mỗi công trình. Xu hướng của các Nhà thiết kế hiện nay là biến những vật liệu thô mang tính bền vững trở thành các thiết bị, sản phẩm nội thất sang trọng nhưng vẫn gần gũi với thiên nhiên. Chúng ta luôn muốn các công trình xây dựng phải mang tính bền vững, nhưng đứng trước thời gian khắc nghiệt, đó là điều bất khả thi. Vậy, toàn bộ những chất thải vật liệu từ công trình xây dựng sẽ được quan tâm xử lý đúng mực hay lại là một vấn đề tồn đọng cần giữa môi trường đang ngày càng nhức nhối. Trước thực tế khắc nghiệt ấy, mời bạn cùng chúng tôi điểm qua những loại vật liệu có khả năng phân hủy sinh học và khả năng tái chế, một giải pháp tối ưu cho mọi xu thế trong kiến trúc xây dựng và thiết kế nội thất hiện nay.

1. Những vật liệu với tính năng tự phân hủy sinh học

GỖ BẦN

Gỗ bần được ví như một “siêu thực phẩm” của nền công nghiệp vật liệu xây dựng. Việc khai thác nguồn cung gỗ bần là một quá trình hoàn toàn không gây hại đến môi trường tự nhiên. Bên cạnh đó, đây là vật liệu ưu việt với tính năng chống cháy, cách âm và chống thấm cực tốt được dùng cho cả nội thất và ngoại thất.

Ảnh: Archdaily.

TRE

Tre được xem là cơn sốt kiến trúc lớn nhất trong những năm trở lại đây, vô số các dự án và công trình được làm từ loại vật liệu này đã được chia sẻ rộng rãi trên các phương tiện truyền thông nhờ vào đặc điểm thẩm mỹ của chúng. Nhưng hơn hết, chính tính năng bền vững của tre mới là điều cần phải nhắc đến. Tre có thể phát triển hơn 1 mét mỗi ngày sau khi được khai thác và mang độ bền gấp 2 đến 3 lần so với thép.

Ảnh: Archdaily.

FINITE (CÁT SA MẠC)

Gần đây, các sinh viên của trường Imperial College tại London bao gồm Carolyn Tam, Hamza Oza, Matteo Maccario và Saki Maruyama đã phát triển một loại vật liệu mới từ cát sa mạc mang tên Finite. Đây là một hỗn hợp vật liệu được so sách trực tiếp với bê tông có nguồn gốc từ cát sa mạc, một loại cát ít gây ảnh hưởng đến môi trường hơn so với loại cát trắng thường dùng trong xây dựng. Đặc biệt, loại vật liệu này đem lại tính năng phân hủy sinh học tốt hơn so với bê tông, đồng thời, sau khi bị phân hủy, chúng còn có thể được tái chế và tận dụng nhiều lần, giảm thiểu việc tiêu thụ vật liệu.

Ảnh: Archdaily.

TẤM LÓT SÀN LINOLEUM

Khác với các tấm lót sàn được làm từ vinyl với hỗn hợp dầu clo hóa gây hại đến mội trường, tấm lót sàn Linoleum được sản xuất hoàn toàn từ các nguyên liệu đến từ tự nhiên gồm: dầu hạt lanh, nhựa tự nhiên, bụi gỗ bần, bộ gỗ và bột đá vôi – tất cả tạo nên một vật liệu có thể phân hủy sinh học, bên cạnh đó, khi được loại bỏ và không sử dụng đến, Linoleum còn được tận dụng làm chất đốt tự nhiên, cung cấp một nguồn năng lượng sạch.

Ảnh: Archdaily.

NHỰA TỰ NHIÊN (ĐẬU NÀNH)

Trước tình trạng biển cả đang lâm vào cảnh “bội thực” rác thải, đặc biệt là các rác thải từ nhựa với thời gian phân hủy trong thời gian dài. Sự xuất hiện của nhựa tự nhiên như một cứu cánh đúng lúc để thay thế cho các loại nhựa thông thường. Với ưu điểm phân hủy sinh học, nhựa tự nhiên được tạo nên từ chất kết dính của đậu nành có thời gian phân hủy khá nhanh (6 tuần – tương đương với giấy), giảm thải carbon dioxide và formaldehyde (một hợp chất gây ung thư). Bên cạnh đó, quá trình sản xuất nhựa tự nhiên đòi hỏi nhiệt độ nấu chảy thấp hơn so với các loại nhựa thông thường.

Ảnh: Archdaily.

VÁN MDF SỬ DỤNG TINH BỘ KHOAI TÂY

Tương tự với nhựa hóa học, chất kết dính trong ván MDF thông thường cũng chứa hợp chất formaldehyde gây ung thư và không thể tái chế. Bên cạnh đó, đây lại là loại vật liệu rất phổ biển trên thị trường tiêu dùng thế giới. Nhằm giải quyết vấn đề này, một hình thức mới của ván MDF đã được nghiên cứu bởi Đại học Leicester để thay thế hợp chất formaldehyde bằng loại chất kết dính khác có nguồn gốc từ tinh bột khoai tây, một thành phần tự nhiên có thể dễ dàng phân hủy với đặc tính sinh học của mình.

GỖ

Có thể đây không phải là một lựa chọn hoàn hảo tuyệt đối, nhưng không thể phủ nhật rằng gỗ chính là một vật liệu hoàn toàn thuần tự nhiên với đầy đủ các đặc tính sinh học với khả năng tái tạo cao nếu được khai thác đúng mực và đúng cách.

SỢI NẤM

Theo những nghiên cứu gần đây, sợi nấm được biết đến như một điều kỳ diệu trong ngành công nghiệp phát triển vật liệu, tuy nhiên, loại vật liệu này vẫn còn khá hạn chế trong việc sử dụng rộng rãi. Sợi nấm là thành phần sinh dưỡng của nấm, được tạo nên từ hàng trăm sợi xen kẽ do các bào tử nấm tạo ra. Chính đặc tính sinh học ấy đã khiến chúng trở thành một vật liệu cực kỳ bền khi được sấy khô. Hơn hết, nấm còn có thể được sử dụng như một loại gạch trong xây dựng với mức độ phân hủy đạt chuẩn tối ưu cho môi trường.

2. Những vật liệu có khả năng tự tái chế

CHẤT THẢI THỦY TINH (GLASS WASTE)

Một nhóm những NTK người Hà Lan đã đến Zanzibar để cùng cộng tác với những người thợ thủ công nơi đây nhằm biến những chai lọ cùng các loại chất thải thủy tinh trong các bãi rác tại hòn đảo châu Phi và các khách sạn trở thành những vật liệu tái chế dùng để trang trí bắt mắt như các loại đèn treo, bình hoa.

CÂY GAI DẦU (HEMP)

Là một trong những vật liệu lâu đời và bền vững nhất trên thế giới, cây gai dầu đang khôi phục mạnh mẽ lại vị thế của mình với những tính chất vật liệu như chống ăn mòn, kháng khuẩn, không gây dị ứng, kháng tia cực tím và có thể ứng dụng phổ biến. Hãy chiêm ngưỡng sản phẩm khăn trải giường “gai dầu nguyên chất” sản xuất tại Pháp từ những sợi gai dầu tự nhiên trồng ở địa phương.

GRAPHENE

Được tạo ra từ một lớp các nguyên tử cacbon với cấu trúc lục giác, graphene được cho là vật liệu mạnh mẽ nhất trên thế giới với độ cứng gấp 200 lần so với thép và mỏng gấp 1 triệu lần so với một sợi tóc của con người. Các sản phẩm làm từ graphene và 98% đá vôi nguyên chất sẽ không hề có độc tố. Các loại sơn trung tính cacbon “graphenstone” lại cực kỳ bền, đòi hỏi lượng sơn bề mặt ít hơn và có thể tự cân bằng nhiệt độ.

PHÂN BÒ (COW DUNG)

Hỗn hợp gồm rơm, chất thải từ nông trại, đất sét Tuscan. Phân bò khô được khử trùng từ trang trại Castelbosco miền Bắc nước Ý đã được cấp bằng sáng chế Merdacotta về vật liệu bền vững dùng cho gạch, chậu hoa, thậm chí là thiết bị bàn ăn.

OIVINOIVIND ALEXANDER

Được sản xuất từ cây óc chó và cây mộc lan rụng tự nhiên từ các căn nhà trong khu vực nhà ở hoặc rừng cây đô thị gần Birmingham, Alabama – Mỹ. Bạn có thể đặt mua sản phẩm đã qua những công đoạn xử lý kỹ lưỡng đến từ Alabama Sawyer.

CHẤT THẢI (WASTE)

Sử dụng vật liệu phế thải để tạo nên các vật liệu bền vững, trong đó gồm có các loại gạch nhiều họa tiết, màu sắc trong các công trình xây dựng. NTK người Hà Lan – Tom van Soest thuộc StoneCycling đã cộng tác với công ty đồng hương Ultra Studio nhằm ra mắt BST các món đồ nội thất và đèn chiếu sáng trên cơ sở vật liệu đến từ các thất thải.

VỎ CÀ PHÊ (COFFEE HUSKS)

Được làm từ vỏ hạt cà phê hữu cơ bị loại bỏ trong quá trình sản xuất, “HuskeeCup” là một nhãn hiệu ly cà phê với nguồn gốc từ vật liệu tái chế có thể tái sử dụng, tái chế. Ly cà phê với tính năng kháng khuẩn được sản xuất từ vỏ trấu này có nguồn gốc từ các trang trại cà phê tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.

NẤM (FUNGUS)

Nấm – hay nói đúng hơn là các sợi xơ protein của nấm – đang trở thành một vật liệu tái chế kỳ diệu trong thiết kế bền vững từ các sản phẩm nội thất cho đến bao bì. “Đèn nấm” có tính năng phân hủy của hai NTK người Hà Lan Eric Klarenbeek và Jan Berbee được trồng theo đơn đặt hàng từ các loại nấm trộn với chất thải nông nghiệp của Hà Lan (như vỏ trấu từ cây gai dầu, cây lanh và thân cây ngô).

ĐẬU NÀNH (SOY)

Được làm hoàn toàn tự nhiên từ sáp các loại đậu nành, có thể tái tạo, không GMO (khái niệm chỉ các loại sinh vật bị biến đổi gen), những cây nến 100% hữu cơ được làm tại Paris này còn được phủ màu bằng các chất liệu tự nhiên như vỏ cam, chất diệp lục đồng thời tạo mùi thơm bằng tinh dầu hữu cơ tinh khiết.

CÂY GAI (FLAX)

Sợi gai với 0% chất thải là vật liệu tái chế được sử dụng cho các sản phẩm đòi hỏi độ mềm như vải lanh. Chiếc ghế “Jin” của NTK người Nhật Bản Jin Kuramoto có vỏ bọc bên ngoài bằng những sợi gai và tạo hình với độ cứng đến từ nhựa sinh học.

ĐÁ VÔI (LIMESTONE)

NTK người Đan Mạch Jonas Edvard đã tạo nên điều mà ông gọi là vật liệu đá có thể phân hủy đầu tiên trên thế giới. Đây là một hỗn hợp đá vôi có nguồn gốc từ hóa thạch của một rạn san hô 65 triệu năm tuổi ở Fax, Đan Mạch. Chiếc bàn Gesso và sản phẩm đèn đi kèm được làm từ chính loại đá vôi ấy cùng với nhựa sinh học.

Hoàng Trang (tổng hợp)

Tags